Binnenland - Verkiezingsuitslag
De CVP leed een historische nederlaag. Voor het eerst in haar geschiedenis is ze niet langer de sterkste partij, althans in het federale parlement. De dioxine-crisis was, ingevolge de ontstane overreactie, de revelator van een grondiger, meer structureel gebeuren, waardoor de trouwe kiezer zeldzamer wordt. De kiezer van vandaag lijkt meer op de TV-zapper of de winkel-shopper. De aanhankelijkheid aan politieke partijen was in het verleden veel meer bepaald door een door kiezers gemeenschappelijk gedeelde maatschappijvisie, meestal steunend op een levensbeschouwing. In de post-moderne samenleving van het huidige Fin de Siècle is deze verankering los geslagen. Deze evolutie teistert in de eerste plaats de christen-democratie, maar ook het socialisme, dat bovendien, ingevolge de toenemende welvaart van grote bevolkingsgroepen, wantrouwen wekt als het met een revendicatief herverdelend program uitpakt. Echt en nieuw links van zijn kant verlaat het socialisme wanneer dit zichzelf omturnt tot een neo-liberale sociaal-democratie à la Blair. De ontideologisering en de verschraling van het politieke debat hebben voor gevolg dat politici op concrete en uiteenlopende 'issues' worden beoordeeld en meer bepaald op hun 'efficiënt bestuur'. Het is opvallend hoe de kiezer aan het eind van de XXste eeuw, omwille van zijn eigenbelang, meer Staat blijft eisen, maar tegelijkertijd haakt naar minder belasting en minder reglementering.Tegelijkertijd is de samenleving een groot, onoverzichtelijk raderwerk, waarin MEN regeert, bestuurt, beslist. Een anoniem bewind zonder profiel, zonder gezicht , zonder ogen, heerst over de mensen nationaal en internationaal. Ook al prijken de gezichten van alle politici op de verkiezingsborden en ziet men de voornaamsten onder hen geregeld op de beeldbuis, die een dwangbuis is geworden.
De politici van hun kant weten geen blijf met de toenemende complexiteit van een internationaliserende samenleving. Het dringt nog niet door dat enkel meer pedagogie en minder demagogie de kloof tussen de politiek en het publiek kan dichten.
De verkiezingen van 13.6.99 waren 'fin de siècle'-verkiezingen, post-modern (er zijn geen grote maatschappelijke verhalen meer), trendbrekend ( de oligopolie-macht van de partijen brokkelt af; de kiezer wordt een politieke nomade) en inconsistent (men wil doelmatiger bestuur en versnippert de politieke landkaart).
1. WAARSCHUWING
Alles verandert op alle gebieden. Veel veranderingen zijn goed. Maar er zijn er ook die minder goed zijn. Sommigen zijn zelfs slecht en we moeten de moed hebben die te bestrijden. De belangrijkste vraag voor de huidige en komende generaties luidt dan ook: HOE VERANDERING OMZETTEN IN ECHTE MENSELIJKE VOORUITGANG? Dat wordt DE uitdaging, morgen en overmorgen! Ze vereist waardenbesef, samenwerking, plichtsbewustzijn, moed, inzicht en solidariteit. En dit op alle vlakken: in de politiek, op het werk, op school, in het verenigingsleven, in de gezinnen, tussen de mensen.
De CVP is de beste waarborg om met zijn allen deze geweldige uitdaging tegemoet te treden.
Betere mensen maken de samenleving veel beter dan betere wetten.
Het beste wat je kunt worden is... jezelf. Dat moeten we voor de mensen mogelijk maken. Iedereen heeft talenten en begaafdheden die hij of zij moet kunnen waar maken. Maar dat veronderstelt een toekomstgericht beleid op economisch, sociaal, fiscaal, cultureel en educatief vlak. De CVP is de partij van de persoon, niet van het individu, is de partij van de gemeenschap, niet van het Staatsapparaat, is de partij van het gezin en van verantwoordelijke mensen - jong en oud -, niet van de leef-er-maar-op-los-ego-trippers.
Het algemeen welzijn is niet wat de mensen graag horen of wat ze graag hebben. Het algemeen welzijn is wat de mensen nodig hebben. De politiek is de kunst van het mogelijke. In België is ze vaak de kunst van het onmogelijke, waarvoor trouwens uw begrip wordt gevraagd. In een democratische samenleving - gelukkig leven we hier niet in Servië of in Irak - bestaat de politiek erin mogelijk te maken wat noodzakelijk is voor het algemeen welzijn.
Politiek gaat te veel over winst en verlies en te weinig over goed en kwaad.
In onze zakelijke maatschappij is er nood aan meer passie en nog meer nood aan compassie.
Er zijn voldoende goederen op de wereld voor de behoeften van de mensen, maar te weinig voor hun hebzucht.
We hebben nood aan een ethiek van de verandering; niet aan een verandering van de ethiek.
Volgens Aristoteles was elke man een 'zoön politikon', een politiek dier. In de kleine Griekse stadstaat, waar vrouwen, vreemdelingen (de barbaren) en slaven politiek waren uitgerangeerd, was de deelname aan het bestuur van de polis door alle volwassenen ( ten hoogste tien tot vijftien duizend), verzameld in de volksvergadering – de areopaag - bijna vanzelfsprekend. Vandaag, in onze massademocratieën met soms tientallen miljoenen kiezers, is een democratie van de tweede graad, via een volksvertegenwoordiging en een parlement, onvermijdelijk. Toch komt hierin verandering op de drempel van de XXste eeuw. De technologische revolutie en het ontstaan van de netwerkmaatschappij zal de burger veel nauwer betrekken bij de politiek en derhalve zijn verantwoordelijkheid voor het reilen en zeilen van de samenleving sterk vergroten. 'Televoting', allerlei vormen van raadpleging, opiniepeilingen, referenda maken de democratische besluitvorming rechtstreekser. Politologen en economen waarschuwen echter voor de contradicties in de keuzen gemaakt door grote massa's 'beslissers': een meerderheid wil b.v. minder belastingen en meer overheidsuitgaven… Bovendien is er het probleem van de niet-transitiviteit van de voorkeurschalen, zoals ik heb uitgelegd o.m. in mijn boek 'De Grote Verjaring' (Lannoo, 1995).
2. KiespijnCAMPAGNES
de voorbije en de volgende
'Toen brak een vreemd seizoen aan. Er groeiden niet enkel bladeren aan de bomen en rozen aan de rozelaars, maar ook exotische beloften, barokke ideeën en dure idiotieën. De talrijke lotuseters beseften niet hoe ongesteld ze zouden worden na het feest.'
Uit "Het Rijk der onlusten", niet verkrijgbare bestseller van Mark Eyskens, eigen beheer. De belangrijkste opdracht voor de volgende jaren en decennia is hoe verandering, in alle domeinen van het individuele en maatschappelijke leven, omzetten in menselijke vooruitgang. Goede veranderingen moeten worden bevorderd en begeleid; slechte veranderingen moeten worden afgewezen en bestreden. Uiteindelijk gaat het om een opgave die de politiek overstijgt (nood aan meta-politiek) en die een essentiële ethische vraagstelling inhoudt. Vandaar het belang van de waarden in het politiek-maatschappelijke debat (cfr wetsvoorstel Eyskens houdende oprichting van een waarden-overlegcentrum). Alle beleidsmaatregelen dienen getoetst op hun 'menselijkheid' (cfr RSZ-problemen, werkloosheid, migranten, onderwijs, relatie rechten-plichten, verantwoordelijkheid en verantwoordingsplicht...). Onmenselijkheid is immers geen natuurramp, maar mensenwerk. Onmenselijkheid moet dus door mensen worden gekeerd. Wij mogen niet leven in een 'ethisch vrije zone'. De om zich heen grijpende netwerkmaatschappij moeten we voortdurend ombouwen tot meer samenleving. De christen-democratie stelt zich ten dienste van deze enorme taak. De geschiedenis heeft het failliet aangetoond van het communisme en het menselijk deficit van het liberalisme.
De CVP leed een historische nederlaag. Voor het eerst in haar geschiedenis is ze niet langer de sterkste partij, althans in het federale parlement. De dioxine-crisis was, ingevolge de ontstane overreactie, de revelator van een grondiger, meer structureel gebeuren, waardoor de trouwe kiezer zeldzamer wordt. De kiezer van vandaag lijkt meer op de TV-zapper of de winkel-shopper. De aanhankelijkheid aan politieke partijen was in het verleden veel meer bepaald door een door kiezers gemeenschappelijk gedeelde maatschappijvisie, meestal steunend op een levensbeschouwing. In de post-moderne samenleving van het huidige Fin de Siècle is deze verankering los geslagen. Deze evolutie teistert in de eerste plaats de christen-democratie, maar ook het socialisme, dat bovendien, ingevolge de toenemende welvaart van grote bevolkingsgroepen, wantrouwen wekt als het met een revendicatief herverdelend program uitpakt. Echt en nieuw links van zijn kant verlaat het socialisme wanneer dit zichzelf omturnt tot een neo-liberale sociaal-democratie à la Blair. De ontideologisering en de verschraling van het politieke debat hebben voor gevolg dat politici op concrete en uiteenlopende 'issues' worden beoordeeld en meer bepaald op hun 'efficiënt bestuur'. Het is opvallend hoe de kiezer aan het eind van de XXste eeuw, omwille van zijn eigenbelang, meer Staat blijft eisen, maar tegelijkertijd haakt naar minder belasting en minder reglementering.Tegelijkertijd is de samenleving een groot, onoverzichtelijk raderwerk, waarin MEN regeert, bestuurt, beslist. Een anoniem bewind zonder profiel, zonder gezicht , zonder ogen, heerst over de mensen nationaal en internationaal. Ook al prijken de gezichten van alle politici op de verkiezingsborden en ziet men de voornaamsten onder hen geregeld op de beeldbuis, die een dwangbuis is geworden.
De politici van hun kant weten geen blijf met de toenemende complexiteit van een internationaliserende samenleving. Het dringt nog niet door dat enkel meer pedagogie en minder demagogie de kloof tussen de politiek en het publiek kan dichten.
De verkiezingen van 13.6.99 waren 'fin de siècle'-verkiezingen, post-modern (er zijn geen grote maatschappelijke verhalen meer), trendbrekend ( de oligopolie-macht van de partijen brokkelt af; de kiezer wordt een politieke nomade) en inconsistent (men wil doelmatiger bestuur en versnippert de politieke landkaart).
1. WAARSCHUWING
Alles verandert op alle gebieden. Veel veranderingen zijn goed. Maar er zijn er ook die minder goed zijn. Sommigen zijn zelfs slecht en we moeten de moed hebben die te bestrijden. De belangrijkste vraag voor de huidige en komende generaties luidt dan ook: HOE VERANDERING OMZETTEN IN ECHTE MENSELIJKE VOORUITGANG? Dat wordt DE uitdaging, morgen en overmorgen! Ze vereist waardenbesef, samenwerking, plichtsbewustzijn, moed, inzicht en solidariteit. En dit op alle vlakken: in de politiek, op het werk, op school, in het verenigingsleven, in de gezinnen, tussen de mensen.
De CVP is de beste waarborg om met zijn allen deze geweldige uitdaging tegemoet te treden.
Betere mensen maken de samenleving veel beter dan betere wetten.
Het beste wat je kunt worden is... jezelf. Dat moeten we voor de mensen mogelijk maken. Iedereen heeft talenten en begaafdheden die hij of zij moet kunnen waar maken. Maar dat veronderstelt een toekomstgericht beleid op economisch, sociaal, fiscaal, cultureel en educatief vlak. De CVP is de partij van de persoon, niet van het individu, is de partij van de gemeenschap, niet van het Staatsapparaat, is de partij van het gezin en van verantwoordelijke mensen - jong en oud -, niet van de leef-er-maar-op-los-ego-trippers.
Het algemeen welzijn is niet wat de mensen graag horen of wat ze graag hebben. Het algemeen welzijn is wat de mensen nodig hebben. De politiek is de kunst van het mogelijke. In België is ze vaak de kunst van het onmogelijke, waarvoor trouwens uw begrip wordt gevraagd. In een democratische samenleving - gelukkig leven we hier niet in Servië of in Irak - bestaat de politiek erin mogelijk te maken wat noodzakelijk is voor het algemeen welzijn.
Politiek gaat te veel over winst en verlies en te weinig over goed en kwaad.
In onze zakelijke maatschappij is er nood aan meer passie en nog meer nood aan compassie.
Er zijn voldoende goederen op de wereld voor de behoeften van de mensen, maar te weinig voor hun hebzucht.
We hebben nood aan een ethiek van de verandering; niet aan een verandering van de ethiek.
Volgens Aristoteles was elke man een 'zoön politikon', een politiek dier. In de kleine Griekse stadstaat, waar vrouwen, vreemdelingen (de barbaren) en slaven politiek waren uitgerangeerd, was de deelname aan het bestuur van de polis door alle volwassenen ( ten hoogste tien tot vijftien duizend), verzameld in de volksvergadering – de areopaag - bijna vanzelfsprekend. Vandaag, in onze massademocratieën met soms tientallen miljoenen kiezers, is een democratie van de tweede graad, via een volksvertegenwoordiging en een parlement, onvermijdelijk. Toch komt hierin verandering op de drempel van de XXste eeuw. De technologische revolutie en het ontstaan van de netwerkmaatschappij zal de burger veel nauwer betrekken bij de politiek en derhalve zijn verantwoordelijkheid voor het reilen en zeilen van de samenleving sterk vergroten. 'Televoting', allerlei vormen van raadpleging, opiniepeilingen, referenda maken de democratische besluitvorming rechtstreekser. Politologen en economen waarschuwen echter voor de contradicties in de keuzen gemaakt door grote massa's 'beslissers': een meerderheid wil b.v. minder belastingen en meer overheidsuitgaven… Bovendien is er het probleem van de niet-transitiviteit van de voorkeurschalen, zoals ik heb uitgelegd o.m. in mijn boek 'De Grote Verjaring' (Lannoo, 1995).
2. KiespijnCAMPAGNES
de voorbije en de volgende
'Toen brak een vreemd seizoen aan. Er groeiden niet enkel bladeren aan de bomen en rozen aan de rozelaars, maar ook exotische beloften, barokke ideeën en dure idiotieën. De talrijke lotuseters beseften niet hoe ongesteld ze zouden worden na het feest.'
Uit "Het Rijk der onlusten", niet verkrijgbare bestseller van Mark Eyskens, eigen beheer. De belangrijkste opdracht voor de volgende jaren en decennia is hoe verandering, in alle domeinen van het individuele en maatschappelijke leven, omzetten in menselijke vooruitgang. Goede veranderingen moeten worden bevorderd en begeleid; slechte veranderingen moeten worden afgewezen en bestreden. Uiteindelijk gaat het om een opgave die de politiek overstijgt (nood aan meta-politiek) en die een essentiële ethische vraagstelling inhoudt. Vandaar het belang van de waarden in het politiek-maatschappelijke debat (cfr wetsvoorstel Eyskens houdende oprichting van een waarden-overlegcentrum). Alle beleidsmaatregelen dienen getoetst op hun 'menselijkheid' (cfr RSZ-problemen, werkloosheid, migranten, onderwijs, relatie rechten-plichten, verantwoordelijkheid en verantwoordingsplicht...). Onmenselijkheid is immers geen natuurramp, maar mensenwerk. Onmenselijkheid moet dus door mensen worden gekeerd. Wij mogen niet leven in een 'ethisch vrije zone'. De om zich heen grijpende netwerkmaatschappij moeten we voortdurend ombouwen tot meer samenleving. De christen-democratie stelt zich ten dienste van deze enorme taak. De geschiedenis heeft het failliet aangetoond van het communisme en het menselijk deficit van het liberalisme.