Literatuur - Boeken - Het Verdriet van het Werelddorp
'Het verdriet van het werelddorp'. derde druk
Davidsfonds, 224 blz.
Een boek waarin de globalisering van de wereld wordt geanalyseerd en haar invloed op Europa en de eigen samenleving
De wereld wordt een dorp en het dorp is niet gelukkig. We beleven het hijgen van de geschiedenis. En hijgen in de eigen stad of in het eigen dorp is ook ademen in de wereld.
Reflectie in drie delen over:
De wereld, ons dorp,
Europa, ons vaderland
en de nationale staat, of wat ervan overblijft.
Er heerst veel onvrede en ontevredenheid over wat gebeurt op de planeet, internationaal, Europees en nationaal. Na de tragische gebeurtenissen van 11 september in de VS zou ik mijn nieuwe boek wellicht 'Het lijden van het werelddorp' hebben gedoopt. De wereld wordt, met vallen en opstaan en onder invloed van de informatie-en communicatierevolutie, één groot mundiaal netwerk. De wereld wordt doorzichtig en alles kan worden vergeleken, wat aanleiding geeft tot veel verontwaardiging, een gevoel van onrechtvaardigheid, maar ook afgunst en het verlangen van veel aardbewoners om te leven zoals wij. Daarbij komt dat de kennismaatschappij vooralsnog vrij beperkt is tot een elite. Hoe de kloof dichten tussen rijke en arme landen? Leidt een wereldwijde markteconomie tot een marktmaatschappij? En leidt meer ongelijkheid tot meer armoede? Men beweert dat de ideologieën dood zijn. Maar wat is de betekenis van de recente, heftige manifestaties tegen de 'globalisering'? Uiteraard zijn er beroepsmanifestanten en werkloze stadguerrillero's die graag amok maken. Maar er zijn ook heel wat genereuze mensen, die het werelddorp menswaardige willen maken. De anti-globalisten menen het meestal goed, maar vaak redeneren ze fout. Dit is natuurlijk minder erg dan juist redeneren en het slecht bedoelen. De strijd tegen de armoede in de derde wereld veronderstelt niet alleen meer doelmatige westerse hulp, als loopplank van economische groei, maar ook inschakeling van die landen in de wereldeconomie, een efficiënt beleid zonder corruptie en minimale democratische controle, het beëindigen van de etnische conflicten en rechtszekerheid voor de investeerders. Extreem-links komt op tegen het werelddorp omdat het te liberaal markteconomisch en kapitalistisch zou zijn. Extreem-rechts bestrijdt het omdat de mundialisering de eigen volksaard zou bedreigen en migratiestromen op gang brengt. 'les extrêmes se touchent'. Als de wereld ons dorp wordt, oordelen sommigen dat ons dorp opnieuw de wereld moet worden.
Inmiddels staat Europa op het kruispunt der wegen: uitbreiden tot een Unie van 30 lidstaten en toch zijn integratie verdiepen ( dank zij de monetaire unie en de euro?), tenzij men een eind wil maken aan het historische experiment van de Europese eenmaking. Hoe van Europa een vaderland maken om te beminnen? In elk van de lidstaten heeft de representatieve democratie het lastig in een samenleving waar de informatierevolutie autoritaire structuren aantast. Democratie vereist een ethisch gehalte. De hamvraag luidt: hoe verandering omzetten in echte menselijke vooruitgang? Er is behoefte aan een ethiek van de verandering; niet aan een verandering van de ethiek. Macht moet worden omgeturnd tot gezag. Democratisch bestuur is maar geloofwaardig als het er in slaagt de problemen op te lossen. Zijn er niet teveel partijen in een land als België en een regio als Vlaanderen? Wat betekent 'herverkaveling van het politieke landschap'? Komt er een politiek tweestromenland tot stand – zoals in de meeste Europese landen – met bijrivieren van extreem rechts en links? Laten we de moed hebben die vragen te stellen en er over na te denken onder mensen van goede wil.
Mensen en dingen blijven nochtans verbeterbaar. Er is nood aan een 'melioristisch' pleidooi in tijden van veel radeloosheid.
Deze en talloze andere vragen worden aangereikt, ingeschat en voor beantwoording gekneed in mijn jongste Davidsfondsboek: 'Het Verdriet van het Werelddorp'. Dat was alvast mijn bedoeling, met respect voor de persoonlijke mening van iedere lezer.
